Pisklęta jednodniowe — małe kurczaki jako karmówka dla węży. Analiza

2024-02-14

W 2010 roku w Wielkiej Brytanii opublikowana została analiza autorstwa K. Arbuckle, dotycząca miejsca piskląt jednodniowych w diecie węży hodowanych w domowych warunkach. Badanie stanowiło przegląd dostępnej literatury w celu oceny kurczaków jednodniowych jako karmówki dla węży.

Jak to zbadano? Kurczaki w porównaniu do myszy i szczurów

Autor dokonał porównania wartości odżywczych kurczaków jednodniowych z gryzoniami, które stanowią najczęściej stosowaną karmówkę:

Autor brał pod uwagę różne czynniki przydatności małych kurczaków jako karmówki dla węża:

Skład odżywczy,
Smakowitość,
Łatwość pozyskania,
Łatwość konsumpcji,
Łatwość przechowywania,
Podobieństwo do naturalnej diety,
Jakość,
Koszt.

Pozyskanie kurczaków jednodniowych na karmówkę dla węży nie stanowi w momencie pisania tego artykułu problemu. Sklepy z karmówką i whole prey, takie jak Raw PetFood, dostarczają tej kategorii mrożony pokarm dla węży na terenie Polski i Europy, a przesyłka w suchym lodzie gwarantuje jakość otrzymanego produktu.

O jakości decydują w tym przypadku także własne wylęgarnie, starannie opracowany łańcuch dostaw (opisany w artykule o pisklętach jednodniowych dla kotów) oraz ręczna selekcja piskląt. Przekłada się to także na łatwość przechowywania kurczaków, które czyste, etycznie usypiane i mrożone szokowo, bez trudu wpasowują się do miejsca w zamrażarce i dają wyjmować po sztuce bez potrzeby rozmrażania całości.

Cena kurczaków jednodniowych także jest jawna i konkurencyjna przeliczeniu na kilogram w stosunku do myszy mrożonych i szczurów, w niniejszym artykule przytoczymy więc fragmenty badania dotyczące tych aspektów ptactwa w diecie węży, które nie są tak oczywiste i powszechnie dostępne.

Analiza składu odżywczego kurczaków jednodniowych jako karmówki dla węży

Porównując skład kurczaków jednodniowych z gryzoniami, autor zauważa, że pieklęta prezentują podobny profil składników odżywczych do myszy mrożonych i młodych szczurów mrożonych. Co więcej, niejednokrotnie kurczaki wypadają korzystniej niż gryzonie na tle zalecanych poziomów wartości odżywczych dla gadów tej kategorii.

Zwierzęta karmowe a ich wartość energetyczna na gram pokarmu

Wartość energetyczna karmówki dla węży okazała się nieco wyższa w przeliczeniu na gram w przypadku kurczaków jednodniowych niż w przypadku myszy mrożonych i szczurów, choć różnica jest niewielka. Po zastosowaniu danych na temat przyswajalności energii z kręgowców w przypadku gadów (około 90%), wartości energetyczne poszczególnych elementów karmówki prezentują się następująco:

Kurczaki jednodniowe 5,22 kcal / gram,
Myszy 4,73 kcal / gram,
Szczury 5,00 kcal / gram.

Z powyższych danych wynika, że nie ma uzasadnionych obaw jakoby kurczaki jednodniowe stanowiły zbyt mało zasobny w energię pokarm dla węży domowych. Przeciwnie — mogą stanowić wartościową, bo bardziej kaloryczną niż popularniejsze zwierzęta karmówkę. Jak we wszystkim i tutaj należy zastosować zdrowy rozsądek; podawanie bardziej kalorycznego pokarmu będzie miało uzasadnienie w przypadku zwierząt o dużym zapotrzebowaniu energetycznym, np. w czasie intensywnego wzrostu czy w okresie rozrodu. W przypadku zwierząt z nadwagą lub skłonnych do otłuszczania zastosowanie będzie miał mniej kaloryczny pokarm.

Surowe białko, surowy tłuszcz, włókno i woda

Podobnie sytuacja prezentuje się w przypadku surowego białka, surowego tłuszczu i włókna. Kurczęta jednodniowe i gryzonie (myszy mrożone i szczury) wypadają bardzo podobnie pod względem tych wartości. Autor zwraca uwagę, że w kwestii białka jakość jest przynajmniej równie ważna, jak ilość, dodaje jednak, że jakość białka jest jednolicie wysoka wśród wszystkich omawianych kręgowców stanowiących karmówkę dla węża.

Zawartość popiołu u kurczaków jest niższa niż u gryzoni, ale nieznacznie. Chociaż prawdą jest, że pisklęta jednodniowe zawierają wyższy udział wody niż gryzonie, to różnica nie jest duża.

Wapń i fosfor w pokarmie dla węży

Wapń jest kluczowym minerałem dla zdrowia szkieletowego węży. Należy zwrócić uwagę, że kurczaki jednodniowe mają średnio niższą procentową zawartość wapnia (0.8 - 2.5) w porównaniu do myszy mrożonych (1.2 - 4.8) i szczurów (1.0 - 8.7). Choć wciąż mieści się to w rekomendowanym minimalnym zakresie dla węży (0.8 - 1.0), to warto mieć ten fakt na uwadze komponując dietę z dostępnej na rynku karmówki dla węży.

Autor zauważa przy tym, że stosunek wapnia do fosforu (1.4) w przypadku kurczaków jednodniowych jest porównywalny do tego stosunku u gryzoni (1.1 dla myszy mrożonych i 1.5 dla szczurów) oraz mieści się w zalecanym dla węży zakresie (1–2:1), co jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedniej absorpcji wapnia.

Sód, siarka, mangan i pozostałe mikroelementy w karmówce dla węży

Według przytoczonych przez autora danych kurczaki jednodniowe były bogatsze w sód i siarkę niż pozostałe zwierzęta karmowe, a zawartość miedzi była bardzo zbliżona.

Badania wykazały niższe poziomy magnezu, potasu, żelaza, manganu i cynku w kurczakach jednodniowych w porównaniu z myszami mrożonymi i szczurami, autor zauważa jednak, że spośród minerałów obecnych w mniejszych ilościach w pisklętach niż w gryzoniach, tylko mangan jest poniżej sugerowanych minimalnych wymagań dla gadów.

Podobieństwo kurczaków do naturalnej diety węży

Naturalność jednodniowych kurczaków w porównaniu do myszy mrożonych i szczurów została oceniona przez autora przy użyciu danych dietetycznych z literatury, priorytet nadając gatunkom węży, które powszechnie występują w hodowlach domowych.

Dieta większości węży rzadko była jednorodna. Choć wśród ofiar węży statystycznie najczęściej występowały ssaki, to obok nich pojawiały się także inne zwierzęta, w tym gady, płazy, ryby i bezkręgowce. Ptaki stanowiły drugą najczęściej spożywaną przez węże kategorię zwierząt, stanowiąc 1/3 w stosunku do spożywanych przez węże ssaków.

Autor zwraca tutaj uwagę na zmienność wyników badań w zależności nie tylko od gatunku, ale także środowiska danych węży. Dla przykładu: odnotowano, że częstotliwość spożywania ptaków przez Hierophis viridiflavus i Zamenis longissimus zmniejsza się wraz ze wzrostem zmian środowiska, a choć nie znaleziono ptaków w diecie Pythona sebae żyjącego w naturalnych siedliskach, drób stanowił 37,5% ich diety w środowiskach podmiejskich. Te dane mogą sugerować, że węże są drapieżnikami oportunistycznymi, które polują na ptaki tam, gdzie są one liczne i łatwo dostępne.

Lista węży, w których diecie pojawiają się ptaki:

Boa constrictor / Boa dusiciel (do 40% diety)
Bogertophis subocularis / Wąż wielkooki (17%)
Boiga cyanea / Boiga zielona (86%)
Boiga dendrophila / Boiga mangrowa (25%)
Broghammerus reticulatus / Pyton Siatkowany (9%)
Corallus hortulanus / Boa Leśny (38%)
Elaphe quatuorlineata / Wąż czteropasiasty (28%)
Lampropeltis getula / Lancetogłów Królewski (12%)
Lampropeltis triangulum / Lancetogłów mleczny (16-26%)
Lampropeltis zonata (12%)
Lamprophis fuliginosus / Wąż mahoniowy (10%)
Morelia spilota / Pyton Diamentowy i podgatunki (m.in. Morelia spilota mcdowelli - 64%, Morelia spilota spilota - 9%, Morelia spilota variegata - 9-25%)
Pantherophis guttatus / Wąż zbożowy (22%)
Pantherophis obsoletus / Wąż smugowy i pokrewne / (20-53%)
Pituophis catenifer / Wąż byczy (15-18%)
Pituophis melanoleucus (21%)
Python molurus bivittatus / Pyton birmański (28%)

Dodatkowo wśród węży, które również mogą spożywać ptaki jako część swojej diety, wymienia się:

Aspidites melanocephalus / Pyton czarnogłowy
Aspidites ramsayi / Pyton żółtogłowy
Charina bottae / Charyna gumowa
Epicrates cenchria / Boa tęczowy
Eryx colubrinus / Boa (Strzelce) piaskowe
Eryx jaculus / Strzelec Turecki
Heterodon nasicus / Heterodon zachodni
Lampropeltis alterna / Lancetogłów szaropręgi
Lamprophis lineatus
Liasis children
Liasis maculosus
Natrix natrix / Zaskroniec zwyczajny
Pantherophis emoryi / Wąż preriowy
Pantherophis spiloides
Python brongersmai
Python regius / Pyton królewski
Python sebae / Pyton skalny
Rhinechis scalaris / Połoz drabinkowy
Thamnophis elegans
Thamnophis radix
Thamnophis sauritus
Thamnophis sirtalis / Pończosznik / Ogrodowiec zwyczajny / Ogrodowiec prążkowny
Zamenis longissimus / Wąż Eskulapa
Zamenis situla / Połoz lamparci

Smakowitość i łatwość konsumpcji karmówki dla węży

Według autora analizy dane dotyczące smakowitości kurczaków jednodniowych w porównaniu z gryzoniami karmowymi są niewystarczające, by formować jednoznaczne wnioski. Autor bierze jednak pod uwagę obecność ptasich zdobyczy w większości dotychczas badanych diet dzikich węży oraz wiele raportów o drapieżnictwie na domowych kurczakach przez węże, które znaleziono żyjące w bliskim sąsiedztwie ludzi. Nie pomija także doświadczeń hodowców węży.

Wszystko to przemawia za wysokim współczynnikiem akceptowalności małych kurczaków u węży. Smakowitość produktu jako karmówki węży może być szczególnie wysoka u gatunków, które konsumują najwięcej ptasiej zdobyczy: boa dusiciel, pyton rombowy / dywanowy, wąż smugowy. Godne uwagi jest to, że wszystkie cztery z wymienionych to gatunki przynajmniej częściowo nadrzewne.

Autor wysuwa wnioski, że dla wielu gatunków węży wprowadzanie małych kurczaków jako pokarmu może być łatwiejsze niż w przypadku innych zwierząt karmowych. Oznaczałoby to, że pisklęta mogą być odpowiedzią na sytuacje, w których węże odmawiają pokarmu lub pomoc w nauce spożywania docelowego elementu diety poprzez przeniesienie zapachu np. ze sztuki kurczaka na mysz, lub szczura o podobnej wadze w gramach.

Artykuł przygotowany został na podstawie analizy: Suitability of day-old chicks as food for captive snakes, autorstwa: K. Arbuckle.

Tekst artukułu: inessiwinska@gmail.com